Hiệu quả việc ứng dụng chuyển đổi số trong công tác "Dân vận"

 • BAN DÂN VẬN QUẬN ỦY

Xác định tầm quan trọng của công tác dân vận trong tình hình mới và vai trò của việc ứng dụng chuyển đổi số trong công tác dân vận, các cấp ủy đảng, chính quyền quận Bình Thạnh đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện có hiệu quả chủ đề năm 2024 “Tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh; tập trung thực hiện hiệu quả chuyển đổi số và Nghị quyết số 98/2023/QH15 của Quốc hội”. Theo đó, hệ thống dân vận đã bám sát thực tiễn, đổi mới linh hoạt triển khai nhiều phong trào, hoạt động cụ thể, cách làm hay, phù hợp, nhằm đưa công nghệ số, dữ liệu số vào mọi mặt công tác, lĩnh vực và đời sống của người dân. Qua đó, nâng cao công tác tuyên truyền để người dân hiểu rõ định hướng phát triển của quận; khơi dậy khát vọng vươn lên, tạo sự đồng thuận trong Nhân dân. 

Quyết tâm hành động

 Năm 2024, Ban Dân vận Quận ủy đã chủ động tham mưu Ban Thường vụ Quận ủy, Thường trực Quận ủy lãnh đạo, quán triệt, triển khai các văn bản của Trung ương, Thành ủy về công tác dân vận, thực hiện dân chủ ở cơ sở, công tác dân tộc, tôn giáo gắn với chủ đề năm “Tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh, quyết tâm thực hiện hiệu quả chuyển đổi số và Nghị quyết số 98/2023/QH15 của Quốc hội” đến các cấp ủy Đảng, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội, trong đó tập trung các giải pháp ứng dụng chuyển đổi số nhằm tạo điều kiện cho cơ sở đảng, đoàn thể, khu phố và Nhân dân vừa nắm bắt nhanh tình hình, vừa kịp thời định hướng hoạt động, góp phần phát huy hiệu quả công tác dân vận. 

 Ban Dân vận, các ngành, đoàn thể tích cực đổi mới công tác dân vận theo xu hướng chuyển đổi số, tuyên truyền, nhân rộng mô hình, điển hình dân vận khéo hiệu quả. Qua đó, chủ động nắm bắt tâm tư, nguyện vọng, lắng nghe ý kiến, kiến nghị của Nhân dân để tham mưu, đề xuất với cấp ủy, chính quyền quan tâm giải quyết. 

Lan tỏa hoạt động từ chuyển đổi số 

Ban Dân vận chủ động xây dựng kế hoạch tổ chức hội nghị chuyên đề “Tăng cường ứng dụng chuyển đổi số trong công tác dân vận” trên cơ sở Chương trình công tác dân vận năm 2024 và nội dung phối hợp giữa Ban Dân vận Quận ủy với Ủy ban nhân dân quận về thực hiện công tác dân vận giai đoạn 2022 - 2026. Qua hội nghị, Ban Dân vận ghi nhận nhiều ý kiến trao đổi, chia sẻ và giới thiệu cách làm, giải pháp của các đơn vị ứng dụng công nghệ thông tin vào thực hiện nhiệm vụ tuyên truyền tại địa phương đạt hiệu quả thiết thực.

 Xác lập phương thức tuyên truyền hiệu quả trong giai đoạn hiện nay chính là ứng dụng chuyển đổi số vào công tác dân vận, theo đó, Ban Dân vận Quận ủy chủ động tham mưu Thường trực Quận ủy xây dựng trang fanpage “Dân vận Bình Thạnh” được giới thiệu và ra mắt vào tháng 5/2024. Đến nay trang fanpage “Dân vận Bình Thạnh” đã đăng tải 116 tin bài về nội dung tuyên truyền, hoạt động nổi bật của quận, Ban Dân vận Quận ủy, Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể chính trị - xã hội và các cơ sở Đảng trong công tác dân vận, thực hiện dân chủ ở cơ sở, thu hút hơn 4.600 lượt thích, 5.100 lượt người theo dõi và 28.700 lượt tương tác bài viết. 

Trang fanpage “Dân vận Bình Thạnh”. 

Ban Dân vận phối hợp Ủy ban nhân dân quận, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc quận tổ chức hội thi “Sáng kiến chuyển đổi số trong công tác dân vận”, nhằm phát huy tính sáng tạo, nhạy bén của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức khi vận dụng chuyển đổi số trực tiếp vào công tác tuyên truyền, vận động Nhân dân đối với lĩnh vực mình phụ trách. Hội thi thu hút 151 sản phẩm tham gia gồm bài viết và thiết kế infographic. Có 15 sản phẩm được chọn và đăng tải trên trang fanpage “Dân vận Bình Thạnh” giúp người xem được trực tiếp tiếp cận sáng kiến và đánh giá hình thức thiết kế sản phẩm của thí sinh, phát huy dân chủ, khách quan của hội thi. Đây là các sản phẩm tuyên truyền ứng dụng chuyển đổi số ở hầu hết các lĩnh vực được triển khai thực hiện hiệu quả, tiêu biểu như: Tuyên truyền, vận động người dân tập luyện thể dục thể thao thường xuyên của Trung tâm Thể dục thể thao giúp người dân dễ dàng tìm kiến thông tin, đăng ký, nắm nhu cầu hay như Hộp thư dư luận xã hội của Ủy ban MTTQ Việt Nam Phường 21 giúp nắm bắt, thu thập ý kiến người dân… 

Thực hiện Tập san giới thiệu các mô hình, giải pháp “Dân vận khéo” giai đoạn 2019 - 2024 (trong đó có 4 mô hình, giải pháp ứng dụng chuyển đổi số) theo hình thức Infographic trực quan, có đường dẫn quét mã Qr-code để xem chi tiết nội dung mô hình, giải pháp và các video clip đã được Đài truyền hình đưa tin trên các phương tiện thông tin đại chúng, tập san được phát hành đến lãnh đạo Ban Dân vận Thành ủy, các quận trong cụm thi đua 2 Thành phố, các đồng chí lãnh đạo quận, 81 cơ sở Đảng và 271 chi bộ khu phố. Đồng thời, để Tập san được lan tỏa sâu rộng, Ban Dân vận phối hợp Trung tâm Văn hóa quận thực hiện số hóa Tập san và đăng tải trên link Thư viện điện tử của Thư viện khoa học Tổng hợp Thành phố, người xem dễ dàng đăng nhập vào link và quét xem từng trang của Tập san. 

 Nhiều sản phẩm tuyên truyền ra đời minh chứng hiệu quả việc ứng dụng chuyển đổi số 

Thời gian qua, Mặt trận Tổ quốc và các hội đoàn đã có nhiều nỗ lực, ứng dụng chuyển đổi số trong các hoạt động, cho ra đời nhiều sản phẩm tuyên truyền hiệu quả tiêu biểu như: Mặt trận Tổ quốc quận tổ chức chương trình “Chuyển đổi số trong công tác Mặt trận, tổ chức thành viên” triển lãm, giới thiệu 40 sản phẩm ứng dụng chuyển đổi số của 26 đơn vị gắn với đặc thù, nhu cầu cấp thiết của từng địa phương, đơn vị như: sản phẩm nền tảng quản lý giá dịch vụ logictics trực tuyến “E - pricing platorm” của doanh nghiệp; “Cẩm nang số” công tác mặt trận của Mặt trận Tổ quốc quận; ứng dụng chat GPT trong công tác mặt trận của Phường 22. Hội Liên hiệp Phụ nữ với mô hình lớp học tiền hôn nhân trực tuyến. Liên đoàn Lao động với ứng dụng kiểm soát chi các hoạt động chăm lo cho CNVC-LĐ; số hóa công tác quản lý đoàn viên công đoàn; ra mắt mini app “Sổ tay Công đoàn quận Bình Thạnh”. Quận Đoàn có mô hình “Cổng thông tin số hóa các công trình thanh niên trên địa bàn quận Bình Thạnh” thực hiện trên nền tảng Tempisite; mô hình “Bản đồ số các di tích lịch sử, văn hóa, địa chỉ đỏ trên địa bàn quận Bình Thạnh” trên nền tảng Tempisite tích hợp Google Maps... 

Mô hình “Hộp thư dư luận xã hội” của Ủy ban MTTQ Việt Nam Phường 21 tham gia
hội thi “Sáng kiến chuyển đổi số trong công tác dân vận” năm 2024.

 Có thể nói, việc ứng dụng chuyển đổi số đã mang đến nhiều kết quả cho hoạt động công tác dân vận, đó là: Chuyển tải kịp thời các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước đến Nhân dân; lan tỏa các hoạt động ý nghĩa của quận, của cơ sở sâu rộng đến người dân trong quận và trên cộng đồng mạng; tăng thêm sự quan tâm và hỗ trợ về vật chất, tinh thần của các nguồn lực xã hội đối với công tác chăm lo an sinh xã hội của quận; và thiết thực nhất là phát huy hiệu quả phương châm “dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng” đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới.

Tự hào Đảng ta

 • LÊ SƠN

Chín lăm xuân Đảng của ta 

Dựng nước thành công trên đà đổi mới 

Quân, dân tin yêu phấn khởi 

Nước mạnh, dân giàu thắng lợi đi lên 

Quốc phòng, an ninh vững bền 

Chính trị ổn định xây nền tương lai 

Đại hội mười ba, (*) chặng đường dài 

Đường đi cả nước triển khai kịp thời 

Nhân dân, cán bộ mọi nơi 

Đồng tâm, tin tưởng sáng ngời Đảng ta 

 An sinh xã hội vươn xa 

Với nghị quyết bốn (*) thật là kỷ cương 

Cán bộ đảng viên noi gương 

Từ cơ sở đến Trung ương đồng lòng 

Kỳ vọng năm mới thành công 

Theo đường Bác chọn, non sông đổi đời 

Chín lăm xuân, Đảng ta ơi! 

Thật là vĩ đại, rạng ngời năm châu… 

Đón xuân Bình Thạnh

 • PHẠM ĐỨC CHÂU 

Quận Bình Thạnh, tinh gọn mười lăm phường; 

 Bước vào xuân vươn mình cùng đất nước. 

Mùa hội nhập tưng bừng thành phố Bác, 

 Họp mặt kết đoàn rạo rực con tim. 

Metro đi qua, rộng mở tầm nhìn, 

 Cầu vượt tới, thênh thang đường đổi mới.

 Nhà văn hóa, công viên vui kết nối; 

Cuộc sống này, chất lượng mãi nâng cao. 

Bình Thạnh ơi, càng tin tưởng tự hào

Mừng Đảng, mừng Xuân, mừng sinh nhật Bác. 

Năm mươi năm chào đón ngày thống nhất. 

Chương trình bứt phá, dự án vươn tầm. 

Đô thị chỉnh trang theo rạch Xuyên Tâm; 

Nước sạch, gió lành, xanh lòng nhân ái. 

Thành phố nghĩa tình, văn minh, hiện đại.

 Hiện hữu trong ta khúc hát yên bình. 

Cả “không gian văn hóa Hồ Chí Minh”, 

 Ý Đảng, lòng dân chung niềm ước vọng. 

Bình Thạnh quê mình thị thành đáng sống; 

Đón tết năm nay, xuân cả ngàn sau.

Bình Thạnh xuân sang

 • LÊ THANH SƠN

Xuân về Bình Thạnh quận ta 

Tự hào khởi sắc trên đà đổi thay 

Phố phường rực rỡ cờ bay 

Dòng kênh ngấn nước tháng ngày xanh trong 

Đi trên đường Phạm Văn Đồng 

Ngắm cầu Bình Lợi mà lòng vui ca 

Ai về Bình Quới, Thanh Đa 

Lăng Ông, Bà Chiểu đậm đà yêu thương 

Cầu vượt cao nối cung đường 

Hàng Xanh thông thoáng môi trường sạch ra 

Đèn đêm rực rỡ sắc hoa 

Thành phố dưới ánh trăng ngà lung linh 

Người vui cởi mở ân tình 

Tô thêm cảnh đẹp quận mình nên thơ 

Thực mà cứ ngỡ như mơ 

Công sở, trường học thắm cờ đỏ tươi 

Nhân dân phấn khởi yêu đời 

Mừng xuân, mừng Đảng rạng ngời nước non 

Tình dân, ý Đảng vẹn tròn 

Tầm cao đổi mới mốc son quận nhà 

Cải cách hành chính vươn xa 

Ban ngành đoàn thể hài hòa đi lên 

Phong trào sâu rộng vững bền

 Đẩy lùi nghèo đói xây nền vinh quang 

Bình Thạnh mừng đón xuân sang 

Đoàn kết, hội nhập, hành trang đổi đời

 Xây dựng thành phố đẹp tươi 

Góp phần tô điểm đất trời Việt Nam.

Thư viện quận đa dạng phương thức hoạt động, đáp ứng nhu cầu học tập suốt đời của Nhân dân

 • NGỌC HÀ

Trong thời đại ứng dụng công nghệ số mạnh mẽ như hiện nay, việc ứng dụng công nghệ vào hoạt động của Thư viện quận, giúp thay đổi phương thức phục vụ, đáp ứng nhu cầu học tập suốt đời của Nhân dân trên địa bàn quận. 

Thư viện quận được tạo điều kiện cho phép sưu tầm, phục vụ hệ thống thông tin địa chí phong phú về nội dung và đa dạng về loại hình, là nguồn tài liệu cung cấp thông tin chính xác. Trong đó, nổi bật nhất là lịch sử hình thành và phát triển địa phương. Để đáp ứng nhu cầu thông tin trong giai đoạn mới, Thư viện quận đã đổi mới phương thức phục vụ, tạo điều kiện cho các bạn đọc không cần đến trực tiếp Thư viện vẫn khai thác được thông tin về địa phương. Thông qua cơ sở dữ liệu số thông tin địa chí quận góp phần cung cấp thông tin, liên kết các nguồn tài nguyên thông tin và mở rộng khả năng đáp ứng nhu cầu thông tin, chia sẻ nguồn lực thông tin và tổ chức phục vụ Nhân dân trên môi trường mạng Internet, là tiền đề phát triển thư viện số những năm tiếp theo. 

Từ năm 2022, Thư viện quận bắt đầu triển khai thực hiện Đề án số hóa tài liệu địa chí quận Bình Thạnh, xây dựng cơ sở dữ liệu toàn văn về Bản tin Gia Định, lịch sử truyền thống, kỷ yếu, tập san của quận, phòng ban, ban ngành đoàn thể, phường để phục vụ bạn đọc, giúp bạn đọc tiếp cận và truy cập sử dụng tài liệu địa chí theo phương thức mới, phù hợp với sự phát triển của xã hội trong thời đại công nghiệp 4.0 và chia sẻ với 21 thư viện quận, huyện khác và thư viện thành phố Thủ Đức, Thư viện Khoa học Tổng hợp Thành phố Hồ Chí Minh. Đến nay, Thư viện quận đã xây dựng được các cơ sở dữ liệu: Bản tin Gia Định (xuất bản năm 2022, 2023, 2024); Lịch sử đấu tranh cách mạng của Đảng bộ và Nhân dân quận Bình Thạnh ; Lịch sử truyền thống của Đảng bộ và Nhân dân của các phường; Kỷ yếu các ban ngành đoàn thể quận; các ấn phẩm Bình Thạnh trong quá trình xây dựng và phát triển; ấn phẩm về gương điển hình tiên tiến; những tư liệu, tài liệu do Ban Tuyên giáo Quận ủy cung cấp. Trên cơ sở đó, phục vụ bạn đọc rộng rãi thông qua các cổng thông tin của thư viện quận và thư viện thành phố với các địa chỉ: https://phucvu.thuvientphcm.gov.vn/; https://binhthanh.thuvientphcm.gov.vn/; https://bantingiadinhbinhthanh.blogspot.com/

Giáo viên và học sinh Trường Tiểu học Tô Vĩnh Diện tiếp cận với bộ sưu tập địa chí quận Bình Thạnh.

 Với trên 5.500 bài viết bao gồm các tin, bài viết, hình ảnh trong Bản tin Gia Định được số hóa và tổ chức ở dạng thư mục, thu hút hơn 70.000 lượt xem. Thư mục này tiếp tục được cập nhật và bổ sung vào ngày 15 và 30 hàng tháng với các chuyên trang về hoạt động đảng và chính quyền, văn hóa và giáo dục, pháp luật và đời sống, mặt trận tổ quốc và các hội đoàn, kinh tế và xã hội, quốc phòng và an ninh, học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, các gương điển hình của quận, phường… là những sản phẩm thông tin phục vụ kịp thời và hữu ích cho bạn đọc muốn biết những hoạt động của quận Bình Thạnh. Bên cạnh đó, đã thực hiện biên mục, số hóa lịch sử truyền thống của Đảng bộ và Nhân dân quận Bình Thạnh, lịch sử truyền thống của Đảng bộ và Nhân dân của 15 phường (Phường 1, 2, 2, 3, 5, 6, 7, 14, 15, 17, 19, 21, 24, 26, 27, 28) trên tổng số 20 phường với hơn 3.900 trang, nhằm cung cấp một nguồn thông tin đáng kể và hữu ích cho những ai quan tâm nghiên cứu, tìm hiểu về lịch sử hình thành và phát triển của quận Bình Thạnh, vùng đất Gia Định xưa.

 Nhận xét về hoạt động của Thư viện quận Bình Thạnh năm qua, ông Vĩnh Quốc Bảo, Phó Giám đốc Thư viện Khoa học Tổng hợp Thành phố Hồ Chí Minh cho biết: Việc ứng dụng công nghệ số để xây dựng bộ sưu tập số về tài liệu địa phương là cơ hội để các thư viện quận huyện tăng tốc hiện đại hóa; liên kết, chia sẻ tài nguyên thông tin, phục vụ nhu cầu thông tin cho cộng đồng. Thư viện quận Bình Thạnh đã thực hiện sưu tầm, bổ sung tài liệu địa chí được chú trọng cả về số lượng và chất lượng, thực hiện việc số hóa xây dựng cơ sở dữ liệu dùng chung nhằm phân phối, chia sẻ, liên thông với 21 thư viện quận huyện và thành phố Thủ Đức. Đây là nỗ lực đáng ghi nhận của Thư viện Bình Thạnh cung cấp, quảng bá tài nguyên số đến đông đảo người dân, nhằm khai thác hiệu quả, tránh lãng phí.

Bạn đọc tiếp cận với bộ sưu tập địa chí quận Bình Thạnh  tại Thư viện quận.

Còn cô Lê Hoàng Phương Uyên, Phó Hiệu trưởng Trường Tiểu học Tô Vĩnh Diện cho biết: Từ khi được nhân viên thư viện quận chia sẻ, hướng dẫn quét mã QR về tài liệu địa chí và Bản tin Gia Định tôi thấy có rất nhiều thông tin bổ ích về quận, giáo viên có thêm tư liệu phục vụ công tác giảng dạy, các em học sinh có thêm những kiến thức hữu ích về nơi sinh sống, bồi dưỡng cho học sinh tình yêu quê hương, ý thức tìm hiểu và vận dụng những điều đã học để xây dựng quê hương… góp phần quan trọng vào nhiệm vụ truyền bá tri thức của dân tộc và nhân loại, phát triển văn hóa đọc, tạo dựng môi trường học tập suốt đời trên địa bàn quận.

 Bạn đọc Nguyễn Thị Thu Hồng chia sẻ: Trước đây, khi cần tra cứu thông tin, tôi phải đi từ nhà đến thư viện, nhiều lúc cần gấp vào ban đêm thì phải đợi đến hôm sau mới hoàn thiện được đề tài của mình. Hiện nay, tôi có thể tra cứu, yêu cầu mượn sách, gia hạn sách trên website của Thư viện quận một cách dễ dàng. 

Trang Thư viện Khoa học Tổng hợp TPHCM giới thiệu cơ sở dữ liệu Bản tin Gia Định
và những tài liệu lịch sử trên địa bàn quận Bình Thạnh. 

 Đây là một phần trong những chuyển động của Thư viện quận đáp ứng nhu cầu của bạn đọc hiện nay. Nhằm tiếp tục tuyên truyền sâu rộng đến các tầng lớp Nhân dân, độc giả trong và ngoài quận biết về hoạt động của mình, thư viện đã thực hiện truyền thông đa phương tiện thông qua các ứng dụng của mạng xã hội như Facebook, Fanpage, YouTube, Instagram, Zalo… 

Việc số hóa các tài liệu địa phương mang lại hiệu quả rất lớn trong tiết kiệm kinh phí in ấn tài liệu, hạn chế việc hư hỏng do thời gian và giúp bạn đọc dễ dàng tiếp cận các nguồn tài liệu đa dạng và phong phú hơn đáp ứng nhu cầu học tập, nghiên cứu và giải trí cho người dân trên địa bàn quận, truy cập thông tin ở bất cứ đâu, bất cứ thời gian nào, góp phần xây dựng xã hội học tập, phát triển văn hóa đọc, nâng cao dân trí, khơi dậy khát vọng cống hiến, xây dựng địa phương, đất nước giàu mạnh trong mỗi người dân Bình Thạnh.

Những kết quả tích cực trong xây dựng gia đình văn hóa trên địa bàn quận

• PHÒNG VĂN HÓA VÀ THÔNG TIN

Gia đình là tổ ấm thiêng liêng của mỗi người, vừa là tế bào của xã hội, là cái nôi giáo dục, lưu truyền các giá trị văn hóa của dân tộc. Trong tâm thức của mỗi người, gia đình chính là trường học đầu tiên và suốt đời nuôi dưỡng, giáo dục con người, nơi gìn giữ, bồi đắp và phát huy giá trị văn hóa của dân tộc. 

Những năm qua, được sự quan tâm chỉ đạo thường xuyên của Quận ủy, Ủy ban nhân dân quận, phong trào xây dựng gia đình văn hóa ở quận Bình Thạnh có những bước phát triển mới, có ý nghĩa quan trọng trong đời sống cộng đồng dân cư, trở thành một phong trào thi đua sôi nổi, phát triển mạnh mẽ, rộng khắp từ quận đến phường. Chất lượng phong trào ngày càng được nâng cao, phát huy giá trị văn hóa truyền thống và chuẩn mực đạo đức trong đời sống hiện đại. Tỷ lệ gia đình đăng ký và đạt tiêu chuẩn văn hóa ngày càng tăng. Năm 2024, có 72.551 gia đình đăng ký xây dựng gia đình văn hóa. Qua bình xét, có 71.774 gia đình đạt tiêu chuẩn văn hóa chiếm 98,89% so với tổng số gia đình. 

Lãnh đạo quận chúc mừng các gia đình văn hóa tiêu biểu cấp quận. 

Để gia đình thực sự là tế bào vững chắc của xã hội, là môi trường lành mạnh để xây dựng nguồn lực con người. Thời gian qua, quận đã đẩy mạnh công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức, kiến thức, kỹ năng về xây dựng gia đình hạnh phúc thông qua các hoạt động như: tổ chức thi viết và thuyết trình chủ đề “Gia đình và phòng, chống bạo lực gia đình”; đánh giá sự hài lòng hạnh phúc thông qua Bộ tiêu chí xây dựng gia đình hạnh phúc; tổ chức các hoạt động kỷ niệm Ngày Quốc tế hạnh phúc 20/3; Ngày Gia đình Việt Nam 28/6; Tháng hành động quốc gia về phòng, chống bạo lực gia đình; Tháng hành động Vì trẻ em...; khen thưởng, tuyên dương các gia đình văn hóa tiêu biểu. Qua đó, đã xuất hiện nhiều tấm gương sáng, nhiều gia đình văn hóa tiêu biểu.

 Trong đó, có những gia đình văn hóa tiêu biểu như gia đình chị Nguyễn Thị Thu Hà, 50 tuổi, cư trú tại số 7 Ngô Nhơn Tịnh, Phường 1. Chị Hà là Trưởng Khu phố 7 với rất nhiều việc không tên của cộng đồng, tuy nhiên chị vẫn chu toàn việc nhà. Khi nhắc về chị, bà Lương Y, mẹ chồng của chị chia sẻ: con dâu tôi là người biết vun vén chu toàn cho gia đình, bố trí hợp lý thời gian cho gia đình và công việc. Tôi còn một cô con gái gần 50 tuổi sống chung, hàng xóm ái ngại vì sợ cảnh chị dâu em chồng, nhưng nhìn cách đối xử của con dâu tôi thì người ta cứ nghĩ tôi là một bà ngoại đang sống cùng các con gái.

 Chị Hà chia sẻ: Gia đình tôi có một quy định chung là dù bận rộn, thì tất cả các thành viên trong gia đình đều cố gắng ăn tối cùng nhau, tạo ra không khí gia đình ấm cúng và gắn kết các thành viên trong gia đình… Chồng tôi kinh doanh tự do, giờ giấc không được ổn định, những khi công việc bận rộn tôi luôn được mẹ chồng và chị chồng giúp đỡ trong việc chăm sóc, đưa đón các con đi học. Có thể nói chính môi trường giáo dục gia đình góp phần lớn hình thành và phát triển nhân cách con người. Nhờ luôn nhận được sự quan tâm, yêu thương của cha mẹ và các thành viên trong gia đình nên các con của chị Hà luôn cố gắng học tập chăm ngoan, nhiều năm liền đạt danh hiệu học sinh xuất sắc. 

Bên cạnh đó, chị Hà còn vận động gia đình, lối xóm thực hiện tốt các chuẩn mực xây dựng gia đình văn hóa tại phường, xây dựng phong trào, cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”, “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh”, “Toàn dân tham gia bảo vệ an ninh Tổ quốc”… Trong cuộc sống thường ngày, chị Hà luôn hoàn thành tốt vai trò của một người vợ, người mẹ, gương mẫu trong gia đình cũng như trong cộng đồng dân cư. Gia đình chị Hà luôn được mọi người quý mến, nhiều năm liền đạt danh hiệu gia đình văn hóa tiêu biểu. 

Gia đình chị Nguyễn Thị Nga (38 tuổi), ngụ tại 42/36/10 Hoàng Hoa Thám, Phường 7, kinh doanh tự do. Chị chia sẻ, gia đình tôi có 4 thành viên, gồm mẹ chồng, chồng và con trai, với tôi gia đình luôn là điều quan trọng nhất. Mỗi thành viên trong gia đình luôn biết lắng nghe, chia sẻ, giải quyết những khó khăn trong cuộc sống. Ngày tôi mới sinh con, mẹ chồng là người tận tình chăm sóc tôi và cháu. Trong thời gian ở cữ tháng đầu tiên, mẹ tôi tự tay làm mọi việc, không cho con dâu đụng tay vào nước, sợ ảnh hưởng đến sức khỏe. Chính lúc đó, tôi cảm thấy mình rất may mắn và luôn nghĩ phải cố gắng làm vui lòng mẹ để đền đáp công ơn của mẹ. 

Dù công việc kinh doanh bận rộn, nhưng hằng ngày chị đều tự mình vào bếp chuẩn bị bữa ăn sáng và bữa ăn tối cho gia đình, tận dụng những thời gian sinh hoạt cùng nhau chia sẻ những niềm vui, nỗi buồn, lắng nghe và động viên nhau bên chiếc bàn ăn ấm cúng. Gia đình chị thường chia sẻ những dự định trong công việc cho mẹ nghe, đồng thời tham khảo ý kiến của bà trong việc kinh doanh. Chồng tôi là người hài hước, nên mỗi câu chuyện của anh đều làm cho cả nhà cười rôm rả. Tranh thủ khi mẹ còn khỏe, vào những dịp lễ, Tết gia đình tôi cùng nhau đi du lịch để gắn kết các thành viên với nhau, đồng thời tạo cho con một ký ức vui vẻ của tuổi thơ bên gia đình. 

Gia đình chị Nguyễn Thị Thu Hà. 

Mỗi thành viên trong gia đình luôn có ý thức giữ gìn không khí gia đình đầm ấm, hạnh phúc. Bên cạnh đó, các thành viên đều tích cực tham gia hoạt động cộng đồng, giúp đỡ những gia đình có hoàn cảnh khó khăn… Gia đình chị Nga được lối xóm khen ngợi vì gia đình luôn hạnh phúc, hòa thuận, gương mẫu và có cậu con trai ngoan ngoãn, học giỏi, nhiều năm liền đạt danh hiệu gia đình văn hóa. 

Qua việc triển khai thực hiện phong trào xây dựng gia đình văn hóa đã tác động thúc đẩy và nâng cao hiệu quả các phong trào thi đua tại địa phương như: giúp nhau phát triển kinh tế giảm nghèo bền vững, khuyến học khuyến tài, đền ơn đáp nghĩa, các hoạt động từ thiện nhân đạo, phòng chống tệ nạn xã hội, xây dựng thiết chế văn hóa thể thao… Đồng thời phong trào xây dựng gia đình văn hóa trên địa bàn quận đã phát triển sâu rộng, có sức lan tỏa, chất lượng được nâng cao, góp phần xây dựng con người TPHCM nói chung, quận Bình Thạnh nói riêng trở nên văn minh, hiện đại, nghĩa tình.

Gia đình chị Nguyễn Thị Nga

DI TÍCH LỊCH SỬ QUỐC GIA LĂNG LÊ VĂN DUYỆT - Giữ gìn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống qua lễ hội Khai hạ - Cầu an

Ban quý tế lăng Lê Văn Duyệt thực hiện nghi thức hạ nêu.

 • ANH HOÀNG - HỒNG VÂN

Lễ hội là loại hình di sản văn hóa phi vật thể phản ánh rõ nét đời sống văn hóa tinh thần của người Việt. Trong đó hầu hết các lễ hội còn lưu giữ những phong tục, tập quán đặc trưng của từng vùng, miền. Việc huy động sự tham gia của cộng đồng vào công tác bảo tồn, phát huy giá trị của lễ hội truyền thống trong đời sống hiện đại mang ý nghĩa quan trọng, bởi đó là cách làm đúng đắn để bảo vệ mạch nguồn văn hóa truyền thống, đáp ứng nhu cầu hưởng thụ văn hóa, tinh thần của Nhân dân và góp phần thúc đẩy phát triển du lịch, kinh tế

Tại quận Bình Thạnh lễ Khai hạ - Cầu an là lễ hội mang nét văn hóa có tính đặc trưng riêng của vùng đất Sài Gòn - Gia Định xưa và Thành phố Hồ Chí Minh ngày nay. Trong ngày 30 tháng Chạp hàng năm, Ban quý tế lăng Lê Văn Duyệt tiến hành nghi thức xin phép Đức Thượng Công Tả Quân để tổ chức lễ thượng kỳ, trên lá cờ lễ có thêu 5 chữ “Gia Định Thành Tổng Trấn” được trang trọng kéo lên và tiến hành lễ dựng nêu là báo hiệu cho một mùa lễ hội sắp diễn ra. Dựng nêu để xua đuổi đi những điều xấu, điều không may trong năm cũ, đem lại sự bình an cho năm mới; nó là phong tục lâu đời thường được thực hiện ở các làng quê Việt Nam là tín hiệu báo hiệu Tết đến xuân về. Ở Thành phố Hồ Chí Minh hiện nay, có lẽ hình ảnh cây nêu chỉ thấy xuất hiện ở lăng Tả Quân Lê Văn Duyệt từ ngày 30 tháng Chạp đến sáng ngày mùng 7 tháng Giêng; trên ngọn cây nêu được treo các cặp liễn bằng vải đỏ với các câu chúc những điều tốt đẹp, cầu mong cho một năm mới thắng lợi.

Lãnh đạo thành phố, quận dâng hương tại mộ Đức Thượng Công Tả Quân Lê Văn Duyệt. 

Đêm 30 tại đây còn tổ chức lễ đón giao thừa, hái lộc đầu xuân, sau phút giao thừa, mọi người du xuân cầu cúng, xin lộc lấy may về nhà. Đến ngày mùng 7 tháng Giêng là ngày làm lễ hạ nêu và cũng là ngày các công sở mở cửa hoạt động lại bình thường sau kỳ nghỉ Tết Nguyên đán. Ngày mùng 7 còn gọi là lễ Khai hạ - Cầu an được tổ chức hàng năm tại lăng Tả Quân Lê Văn Duyệt. Lễ được thực hiện theo nghi thức Tiểu cung đình triều Nguyễn với những nghi lễ hạ nêu, khai bút - khai ấn, tế tiền hiền, hậu hiền, mời trầu, mời rượu, tặng khen lộc, xây chầu - đại bội. Các hoạt động này hàng năm đều được Ban quản lý, Ban quý tế di tích lăng Lê Văn Duyệt tổ chức rất trang trọng với sự tham dự của lãnh đạo thành phố, quận, các ban ngành đoàn thể cùng Nhân dân đến tham quan chiêm bái. Qua đó, cầu mong một năm mới với nhiều thắng lợi mới, hạnh phúc đến mọi người, mọi nhà. Đây là phong tục, nghi lễ độc đáo và là nét văn hóa đặc trưng riêng tại di tích lăng. Đây còn là dịp để ghi nhớ thời gian làm Tổng trấn Gia Định thành của Tả Quân Lê Văn Duyệt minh chứng rõ nét cho một giai đoạn cường thịnh và trù phú của vùng đất phía Nam, ngoài các công trình dân sinh quan trọng như việc đào kênh Vĩnh Tế ông còn tạo dựng một môi trường làm ăn buôn bán thông thoáng cởi mở, thu hút được nhiều quốc gia đến làm ăn buôn bán và đóng thuế xây dựng Gia Định thành ngày càng phát triển.

Đồng chí Vũ Ngọc Tuất, Bí thư Quận ủy thực hiện nghi thức khai bút đầu năm.

 Lễ hội Khai hạ - Cầu an tại Di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia lăng Lê Văn Duyệt được Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch công nhận là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia vào tháng 4/2022. Đây là hoạt động tín ngưỡng theo nghi thức truyền thống được duy trì tổ chức hàng năm với ý nghĩa cầu sự tốt lành cho một năm mới, kết thúc cuộc vui xuân tạ ơn trời đất, tổ tiên để trở lại công việc hàng ngày. Hằng năm, lễ hội đã thu hút hàng ngàn lượt khách đến tham quan, học tập, chiêm bái; đặc biệt hơn lễ hội này vẫn luôn được Nhân dân quan tâm, gìn giữ, trao truyền và phát huy những nét đẹp văn hóa truyền thống của dân tộc Việt Nam. 

Ngoài lễ hội, tại đây còn tổ chức khai chầu đại bội phục vụ du khách đến tham quan thưởng ngoạn. Hoạt động này mang ý nghĩa cầu an, tôn kính trời đất để mong mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu, Nhân dân được yên ổn làm ăn.

Năm qua, Sở Văn hóa và Thể thao TPHCM phối hợp Nhà hát Nghệ thuật Hát Bội TPHCM, Phòng Văn hóa và Thông tin quận, Ban quản lý lăng Lê Văn Duyệt tổ chức 24 buổi công diễn miễn phí tại lăng các tuồng: Ngọc quỳnh lân xuất thế, Thần nữ dâng ngũ linh kỳ, San hậu, Ngũ sắc châu và Đức Thượng công Lê Văn Duyệt… để giữ gìn và phát huy truyền thống nghệ thuật hát bội của dân tộc. Ngoài ra, Ban quản lý lăng Lê Văn Duyệt còn phối hợp với Nhà hát kịch IDECAF tổ chức biểu diễn vở kịch “Đức thượng công Tả Quân Lê Văn Duyệt - Người mang 9 án tử” của đạo diễn Hoàng Duẩn tại Nhà hát Thanh niên. Nội dung câu chuyện xoáy vào giai đoạn lịch sử năm 1820, Tả Quân Lê Văn Duyệt được vua Minh Mạng cử vào Gia Định làm Tổng trấn lần thứ 2. Bằng sự nghiêm minh, liêm khiết và tài năng thu phục lòng người, cùng với sự khảng khái của bậc công thần, không sợ uy quyền của cấp trên, một lòng một dạ chăm lo đời sống người dân, vì lợi ích người dân. Vở kịch tái hiện một phần cuộc đời của nhân vật được người dân gọi bằng tên cung kính “Đức Thượng Công”. Tác phẩm lấy bối cảnh khi Tả Quân Lê Văn Duyệt làm Tổng trấn Gia Định thành thời vua Minh Mạng. Ông có khát vọng biến vùng đất mới thành nơi trù phú, an vui, dân chúng ấm no và hạnh phúc.

Một cảnh trong vở kịch “Đức thượng công Tả Quân Lê Văn Duyệt - Người mang 9 án tử”. 

 Ông Lê Văn Ngọc, Trưởng Ban quản lý lăng Lê Văn Duyệt cho biết: tại di tích lăng Lê Văn Duyệt hằng ngày đều mở cửa để các cơ quan, đơn vị và Nhân dân đến chiêm bái tham quan học tập. Bên cạnh đó, còn tổ chức cúng các ngày lễ truyền thống để duy trì tín ngưỡng dân gian. 

Có thể nói, việc bảo tồn, duy trì phát triển những giá trị, nét đẹp văn hóa mà lễ hội mang lại là truyền thống “Uống nước, nhớ nguồn”, góp phần bồi đắp cho con người lòng nhân ái, biết yêu thương nhau, trọng hiếu nghĩa, bảo tồn, giữ gìn bản sắc dân tộc, là cốt lõi về giá trị đạo đức hướng con người đến chân - thiện - mỹ. Vì vậy, chúng ta phải xem các lễ hội như một kho tàng di sản văn hóa quý giá đối với mỗi người dân. Đến với lễ hội bằng tấm lòng thành kính, tưởng nhớ công đức của các bậc tiền nhân đã có công xây dựng và bảo vệ quê hương, đất nước. Đó là nét đẹp văn hóa truyền thống vốn có trong lễ hội cần được gìn giữ và phát huy.

Nhiều giải pháp quảng bá giá trị văn hóa đặc trưng của quận Bình Thạnh

  • LỆ THANH

Việt Nam là một đất nước có hơn bốn nghìn năm lịch sử, trải qua nhiều biến đổi, thăng trầm do thiên nhiên và con người. Cũng từ đó đã tích lũy, tạo ra và phát huy được nhiều giá trị, bản sắc văn hóa riêng, làm nên hồn cốt của dân tộc; đồng thời cũng vừa tiếp thu vừa góp phần đóng góp vào nền văn hóa chung của nhân loại. 

Bác Hồ từng nói: “Văn hóa soi đường cho quốc dân đi”. Đảng ta cũng luôn chủ trương xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc. Đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng khẳng định: “Xây dựng nền văn hóa Việt Nam phát triển toàn diện, hướng đến chân - thiện - mỹ, thấm nhuần tinh thần dân tộc, tính nhân văn, dân chủ và khoa học”; đồng thời “đặc trưng của nền văn hóa Việt Nam tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc là dân tộc, nhân văn, dân chủ và khoa học; nhấn mạnh trọng tâm của việc xây dựng văn hóa là xây dựng con người có nhân cách, lối sống tốt đẹp…”. 

Năm 2023 là năm đánh dấu kỷ niệm 80 năm ra đời Đề cương về văn hóa Việt Nam (1943 - 2023) và tiếp tục thực hiện Chiến lược phát triển ngành văn hóa Thành phố Hồ Chí Minh giai đoạn 2020 - 2035. Từ cơ sở định hướng này quận Bình Thạnh tiếp tục làm tốt công tác tuyên truyền các giá trị truyền thống trên địa bàn, qua nhiều hình thức. Đặc biệt có sản phẩm mô hình rất riêng là Liên hoan “Tiếng hát 3 thế hệ” đạt giải 3 giải thưởng Sáng tạo Thành phố Hồ Chí Minh năm 2019. Với mô hình này, mỗi kỳ liên hoan quy tụ gần 4.000 diễn viên là cán bộ hưu trí, người cao tuổi, thành viên trong hệ thống mặt trận, các tổ chức đoàn thể, cán bộ, công chức, viên chức, người lao động, các em thiếu nhi và học sinh tham gia. Thông qua lời ca, điệu múa trong mỗi đợt liên hoan nhằm ca ngợi quê hương đất nước, truyền thống bất khuất và lòng tự hào dân tộc. Đây cũng là sợi dây kết nối các thế hệ tiếp nối nhau kể những câu chuyện lịch sử bằng những tiết tấu, giai điệu âm nhạc nhiều vùng miền, đa dạng, phong phú. Sản phẩm đặc trưng này năm 2023 được livestream trên các trang facebook, fanpage của quận và thu hút được hơn 40.000 lượt tương tác. Song song đó, trong năm đã xây dựng tour du lịch giới thiệu về lịch sử văn hóa, những di tích, những danh lam đặc trưng của quận với sản phẩm du lịch “Bình Thạnh vùng đất thanh bình”. Trong đó, khu Di tích lịch sử văn hóa quốc gia Lăng Đức Tả quân Lê Văn Duyệt (có lễ hội Khai hạ Cầu an được công nhận là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia); đền thờ Hai Bà Trưng, Nhà Truyền thống và các loại nhạc cụ dân tộc cùng những vật thể mang đặc trưng văn hóa bản địa cần tìm hiểu là điểm dừng chân của du khách khi đến với vùng đất Bình Thạnh. 

Câu lạc bộ Quan họ Bắc Ninh giao lưu văn nghệ tại quận.

Cũng trong năm qua, thực hiện xây dựng “Không gian văn hóa Hồ Chí Minh” kết hợp với hoạt động “Thư viện sách trực tuyến”, “Tủ sách Hồ Chí Minh”, có rất nhiều những mô hình, những cách làm hay và sáng tạo được các cơ quan đơn vị tại quận thực hiện, nâng cao hiệu quả trong học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh như: “Mỗi tuần một mẩu chuyện, mỗi tuần một tấm gương”, mô hình “Đẩy mạnh học tập và làm theo lời Bác thông qua việc sử dụng mã QR Code và ứng dụng nền tảng công nghệ 4.0”, xây dựng 233 Góc văn hóa Hồ Chí Minh để trưng bày, triển lãm tài liệu, hình ảnh, hiện vật có liên quan đến Chủ tịch Hồ Chí Minh tại các cơ quan, đơn vị, tại các cơ sở tôn giáo, các doanh nghiệp, các Điểm sáng văn hóa. Qua đó, góp phần khơi dậy lòng tự hào dân tộc, tình yêu quê hương đất nước, bồi đắp niềm tin của Nhân dân đối với Đảng, Bác Hồ, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần, góp phần tích cực xây dựng vùng đất và con người Bình Thạnh có chất lượng sống tốt, văn minh, hiện đại, nghĩa tình. 

Mặt khác, để tiếp tục quảng bá các giá trị văn hóa, hình ảnh đất nước, con người Việt Nam, trong đó chú trọng lan tỏa các giá trị văn hóa cao đẹp của dân tộc, hình ảnh, tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh và các danh nhân nước Việt được UNESCO vinh danh... các CLB trực thuộc Trung tâm Văn hóa luôn đẩy mạnh các hoạt động, chương trình giao lưu biểu diễn để giới thiệu, tôn vinh. Trong số này có CLB Đờn ca tài tử Gia Định, CLB Đờn ca tài tử cải lương Thanh Đa luôn duy trì các buổi biểu diễn vào tối thứ Hai, thứ Năm hằng tuần tại Không gian văn hóa Hồ Chí Minh Nhà Truyền thống quận, CLB Quan họ Bắc Ninh Gia Định thường xuyên tham gia các chương trình giao lưu, biểu diễn ở quận và Thành phố, CLB Tiếng Thơ Gia Định hằng tháng đều giao lưu trao đổi những vần thơ ca ngợi về Đảng, Bác Hồ, về sự phát triển của quận Bình Thạnh, đặc biệt là các chương trình Nguyên Tiêu - Ngày thơ Việt Nam đều có những sáng tác tôn vinh các giá trị tinh thần đầy tính nhân văn... Ngoài ra còn có các CLB Ca sĩ Gia Định, Văn nghệ Thanh Đa, CLB Múa Gia Định, CLB Múa Quang Lâm đều tích cực tham gia phục vụ trong những đợt tổ chức họp mặt các ngày lễ lớn, các đại hội, hội nghị… Riêng CLB Nhiếp ảnh Gia Định qua ống kính của mình đã ghi lại những nét đẹp của cuộc sống, của con người Bình Thạnh và đất nước qua nhiều góc nhìn với những cuộc giao lưu triển lãm trong và ngoài nước. 

Có thể nói, những hoạt động vừa nêu là những giải pháp hiệu quả trong tuyên truyền, quảng bá hình ảnh đất nước nói chung và của quận Bình Thạnh nói riêng, góp phần phát huy tiềm năng, thế mạnh, thành tựu các mặt để đưa nước ta bước vào giai đoạn phát triển mới.

Lãnh đạo quận cùng các thành viên đoàn thưởng thức chương trình biểu diễn sản phẩm du lịch
tại Ngôi nhà Trúc Mai.